DUVAR– Bartın’ın Amasra ilçesindeki Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) madeninde ilk patlamada 43 madencinin hayatını kaybettiği, 41 madencinin 2’sinin de hastanede yaşamını yitirdiği grizu ve kömür tozu patlamasına ilişkin davanın ikinci duruşması yarın (24 Temmuz) görülüyor.
Bartın Ağır Ceza Mahkemesi’nde 14 Ekim 2022’de meydana gelen patlamaya ilişkin davanın ilk duruşmasında tutuklu sanıklardan örgüt müdür yardımcısı Salih Atmaca tahliye edildi. Gözaltına alınan diğer 7 sanığın tahliye talepleri reddedildi.
İki hafta süren ilk duruşmaya tutuklu sanık avukatı Çağla Dursun’un maden işletmecisi Selçuk Ekmekçi’nin kendisine tepki gösteren bir madenci yakınına “O zaman başına gelenleri hak ettin” sözleriyle damga vurdu.
PATLAMANIN NEDENİ NE OLDU?
Patlamanın ana sebeplerinden biri de patlamanın meydana geldiği TTK’ya ait Amasra Taşkömürü İşletmesi’ndeki (ATİM) havalandırma sisteminin eski olması ve 3 yıldır ihalesi yapılmasına rağmen yenilenmemiş olması. Ayrıca ön bilirkişi raporuna göre madende yangın ve kömür tozu patlaması meydana geldi. Bu da grizu patlamasına neden olan metan gazını ölçen sensörlerin ve kömür tozu patlamasına karşı alınan önlemlerin yetersiz olduğunu gösteriyor.
EKSPERTİZ ÖN RAPORU NE DİYOR?
Madendeki patlamayla ilgili hazırlanan ön bilirkişi raporunda ihmal zinciri sıralanıyor. Raporda, madendeki havalandırma sisteminin yetersizliği, teknik eleman sayısının azlığı, bakanlık denetimlerinin yetersizliği ve metan gazı seviyesinin her zaman riskli seviyelerde olmasına rağmen gerekli önlemlerin alınmaması dikkat çekiyor.
SORUŞTURMA NASIL BAŞLADI?
28 Ekim 2022’de meydana gelen patlamadan 14 gün sonra 25 kişi gözaltına alındı, 24 kişi gözaltına alındı. Kalan 1 kişi ise patlamada yaralanan kardeşine eşlik ettiği için gözaltına alınmadı. Gözaltı işlemlerinin ardından madenin kuruluş müdürü Cihat Özdemir, kurum müdür yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekçi, iş güvenliği şube müdür yardımcısı Volkan Soylu, işletme başmühendisi Mehmet Tural, mühendisler Levent Aydın, İbrahim Hakan Mengeş ve Şahan Kahraman tutuklandı. Diğer zanlılardan bazıları ise haklarında adli kontrol tedbiri uygulanarak serbest bırakıldı.
SUÇ İDDİASI NEDİR?
43 madencinin yaşamını yitirdiği patlamayla ilgili hazırlanan iddianamede, tutuklu sanıklardan 4’ünün “muhtemel kasten öldürme”, 4’ü tutuklu 19 sanığın “kasten öldürme” suçundan cezalandırılması isteniyor. İddianamede, “muhtemel kastla öldürme” kabahatini işledikleri iddia edilen sanıklar Cihat Özdemir, Salih Atmaca, Selçuk Ekmekçi ve Volkan Soylu’nun 1,80 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması talep ediliyor. 4’ü tutuklu 19 sanığın “kasten taksir” kabahatini işledikleri gerekçesiyle 18 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmaları talep edildi.
BAKANLIK GÖREVLİLERİ VE DENETÇİLERİ NEDEN YARGILANMIYOR?
Soruşturma kapsamında hazırlanan ön ekspertiz raporunda, madeni denetleyen TTK Genel Müdürlüğü yetkilileri ile Çalışma Bakanlığı müfettişlerinin de Enerji Bakanlığı’ndan sorumlu olduğuna dikkat çekildi. Bu ihbar üzerine Amasra Cumhuriyet Başsavcılığı, TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu, Genel Müdür Yardımcısı Ercan Gebeş, Operasyon Daire Başkanı Tevfik Baş, İş Güvenliği Daire Başkanı Ahmet Sarıalioğlu, maden mühendisleri Murat Ayas, Sevin Vatansever ve başmüfettişler İrfan Güven ve Cemal Tekin hakkında soruşturma izni istedi. ‘Görevi kötüye kullanma’ ile suçlanan memur ve müfettişler hakkında soruşturma izni talebi Çalışma Bakanlığı tarafından reddedildi. Enerji Bakanlığı, taleple ilgili kararın bilirkişi raporunun yayınlanmasının ardından verileceğini savcılığa bildirdi.
TTK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SİCİLİNDE NELER VAR?
Hakkında inceleme izni istenen ancak Enerji Bakanlığı tarafından bilirkişi raporunun beklenmesine karar verilen TTK Genel Müdürü Kazım Eroğlu’nun mayın patlamalarıyla ilgili sicili yüksek. Eroğlu, TTK Genel Müdürü olmadan önce Kozlu Organizasyon’un Zonguldak’taki Müdürüydü. Kozlu madeninde 7 Ocak 2013’te meydana gelen patlamada 8 madencinin hayatını kaybetmesiyle ilgili davada yargılanan Eroğlu, “taksirle ölüme sebebiyet verme” suçundan 3 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
EKSPERTİZ RAPORU NEDEN HAZIRLANMIYOR?
Patlamanın meydana geldiği madende arama için hazırlıklara geçtiğimiz mart ayında başlandı. Ancak bu sefer hazırlığı 16 Mart’ta durduruldu. Patlamanın ardından madende kurulan barajlar kaldırılırken çıkan yangınla arama hazırlıkları tamamlandı. Tedbir amaçlı kurulan barajların kaldırılmasının ardından madende yeni metan gazı ve kömür tozu patlaması meydana gelmiş olabileceği belirtiliyor. Çağdaş Hukukçular Derneği’ne (ÇHD) üye avukatlar, keşifte delillerin gizlendiği şüphesini ortadan kaldırmak için bağımsız gözlemci katılımı ve kamera kaydı talebinde bulundu ve bu talepleri, davanın görüleceği Bartın Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
MADEN RİSKİ MİYDİ?
2015 yılında Maden Kanunu’nda yapılan değişiklikle madencilere zorunlu hale getirilen ferdi kaza sigortası için 9 Eylül 2022’de inceleme yapan sigorta şirketi, gördüğü yüksek risk nedeniyle maden işletmesine revizyon yapması için süre verdi. Türk sigorta şirketi Nippon’un haberinden 35 gün sonra patlama meydana geldi. Patlamada hayatını kaybeden 43 çalışandan 17’sinin cenazesi, sigorta şirketinin raporunda riskli olduğu belirlenen bölgeden çıkarıldı.
İLK DURUŞMADA NE OLDU?
Amasra davasının ilk duruşması 25 Nisan’da görüldü. İki hafta süren duruşmalar, Bartın Adliyesi koridoruna kurulan mahkeme salonunda görüldü. Duruşmalarda sanıkların savunmaları ile sanık avukatları ve hayatını kaybeden madenci yakınlarının avukatları sorguya çekildi. Duruşmalarda madende işçi sağlığı ve güvenliği konularındaki eksiklikler ve kaçak üretim iddiaları gündeme geldi. Madende işletme müdür yardımcısı olarak çalışan tutuklu sanık Salih Atmaca’nın tahliyesine karar verildi. Gözaltına alınan 7 sanığın tutukluluğu sürüyor.
MADEN YAKINLARI NE TEPKİ VERDİ?
Maden işletme müdürü olarak görev yapan tutuklu sanık Selçuk Ekmekçi’yi avukat Çağla Dursun savundu. Duruşmanın ikinci gününde kendisine tepki gösteren bir madenci yakınına avukat Dursun, “Demek başına gelenleri hak ettin” yanıtını verdi. Bu yanıtın ardından salonda gerginlik yaşandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı döneminde düzenlediği ultra lüks düğün organizasyonuyla dikkatleri üzerine çeken Yüksek Kocaman’ın baldızı Avukat Dursun. Kocaman, şu anda Yargıtay 12. Ceza Dairesi üyesidir. Amasra davasındaki karar, Kocaman’ın görev yaptığı Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’nde kesinleşecek.
